Menstruation: A Psychological Analysis of How a Powerful Biological Process Was Deemed 'Impure' by Society

ఋతుస్రావం:

శక్తి అయిన ప్రక్రియను అపవిత్రతగా మార్చిన సమాజం మానసిక విశ్లేషణ

మే 28 – ప్రపంచ ఋతు పరిశుభ్రత దినోత్సవం

ఈ దినోత్సవం పరిశుభ్రత గురించే కాదు. బాలికల మానసిక విముక్తి, మహిళల హక్కుల గుర్తింపు, మూఢనమ్మకాలపై ఎదురు నిలబడి మాట్లాడే సాహసానికి గుర్తింపు ఇవ్వాల్సిన రోజు.

🔍 ఋతుస్రావం & మానసిక సంకెళ్లు

1️⃣ మూడ్ స్వింగ్స్, PMS, PMDD – జీవ రసాయన ప్రభావాలు:

మెన్స్ట్రుయేషన్ ముందు, తర్వాత:

* మానసిక ఆందోళన (anxiety)

* ఒత్తిడి (stress)

* డిప్రెషన్ భావాలు

* శరీరంపై అపగౌరవ భావన

*పనుల్లో ఆసక్తి కోల్పోవడం

*ఆత్మనింద, ఆత్మహత్య ఆలోచనలు

*అసహనం, కోపం గా మాట్లాడడం

*అలసట, నిద్రలేమి

*బలహీనత, ఆకలి లేకపోవడం, అతి ఆకలి

*తల్లితండ్రులు, భర్తలపై, పిల్లలపై మూడ్ చేంజెస్‌తో వ్యతిరేకంగా స్పందించడం

ఇవి హార్మోన్ల మార్పుల వల్ల సహజంగా కలిగే శారీరక, మానసిక పరిస్థితులు. కానీ సమాజం వాటిని **"బలహీనత", "వింత ప్రవర్తన"**గా లేబుల్ చేస్తుంది. ఇది మానసిక అవమానానికి నాంది.

మూడ్ స్వింగ్స్ ఒక నటన కాదు – అది నిజమైన శరీర ధ్వని.”

2️⃣ మూఢనమ్మకాల మానసిక ప్రభావం:

🚿 "స్నానం చేయకూడదు" అనే అపోహ:

కొంతమంది “ఋతు సమయంలో వేటిని తాకకూడదు” అంటారు.ఇది శరీర శుభ్రతపై తప్పుడు అభిప్రాయం మాత్రమే కాక, మనస్సులో అపవిత్రత భావనను నాటుతుంది.

స్నానం చేయకపోవడం ఆరోగ్యపరంగా హానికరం, infections కు దారి తీస్తుంది. బాలికలు తమ శరీరాన్ని దాచుకోవాల్సిన అవసరంగా భావిస్తారు – ఇది body shameకు మూలం.

🛐 "దేవాలయానికి పోకూడదు", "అపవిత్రత" అనే నమ్మకాలు:

“నీ శరీరం అపవిత్రంగా ఉంది” అనే సంకేతం, ఒక మానసిక దుర్వినియోగం.

ఇది low self-esteem, toxic guilt, religious traumaకు దారితీస్తుంది.

కొందరైతే దేవుడిపై ద్వేషభావనతో మతం నుంచే వేరుపడతారు.

📚 చదువుకున్న మహిళల్లో కూడా అపోహలు:

అత్యంత విచారకరం ఏంటంటే – చదువుకున్న, విద్యావంతురాలైన మహిళలు కూడా "ఋతుస్రావం అంటే చెడు రక్తం కదా", "ఇది శరీరంలో ఉండకూడనిదే బయటకు వస్తోంది కదా" అని అనుకుంటున్నారు.

*ఇది ఆలోచనా వ్యవస్థలో పెనుగులాడుతూన్న ఒక stigma.*

ఇది అంతర్యుద్ధంకి దారి తీస్తుంది – ఒకవైపు విద్య, మరోవైపు మూఢనమ్మకంతో బాలికల మనస్సు నలుగుతుంది.

🧠 సైకాలజికల్ విశ్లేషణ:

1. Stigmatization Psychology:

ఒక వ్యక్తిని అతను నియంత్రించలేని ప్రక్రియల వల్ల stigma చేయడం వల్ల, అతనిలో "నేను తప్పు" అనే భావన బలపడుతుంది – ఇది internalized oppression.

2. Learned Inferiority:

“నువ్వు అటు పోకూడదు”, “ఇది తినకూడదు” వంటి ఆంక్షలు inferiority complex పెంచుతాయి.

3. Post-traumatic Social Symptoms:

మెన్స్ట్రుయల్ స్టెయిన్ వచ్చినా, పబ్లిక్‌లో “నన్ను నవ్వుతారు” అనే భయం – social trauma symptomsగా మారుతుంది.

🛤️ మార్పుకు మార్గాలు – మానసిక, సామాజిక పునర్నిర్మాణం:

👪 కుటుంబ స్థాయిలో:

తల్లిదండ్రులు బాలికలతో ఓపికగా మాట్లాడాలి.

"ఇది అపవిత్రం కాదు, ఇది నీ శక్తి" అనే సందేశం ఇవ్వాలి.

🏫 విద్యా స్థాయిలో:

పాఠశాలలు, కళాశాలలు "ఋతుస్రావం = స్త్రీ ఆరోగ్యానికి సంకేతం" అనే అవగాహన ఇవ్వాలి.

బాలురకు కూడా దీని విలువ, ప్రాముఖ్యత బోధించాలి.

🛕 మత స్థాయిలో:

సనాతన ధర్మం ‘స్త్రీ శక్తి’ను పూజిస్తుంది – దాన్ని అపవిత్రతగా మార్చినది వక్రీకృత ఆచార వ్యవస్థ.

Therapeutic Interventions:

Cognitive Behavioral Therapy (CBT): "ఒక భావన → ఒక ఆలోచన → ఒక చర్య" అనే చక్రాన్ని మార్చేందుకు ఉపయోగపడుతుంది.

Mindfulness & Meditation: హార్మోనల్ మార్పుల సమయంలో మానసిక ప్రశాంతతను కలిగిస్తుంది.

Lifestyle Counseling: ఆహార నియమాలు, వ్యాయామం, నిద్ర నియంత్రణ ద్వారా హార్మోన్లను సమతుల్యం చేయవచ్చు.

💬 సందేశం:

ఋతుస్రావం ఒక శక్తి, ఒక ప్రక్రియ – అది సిగ్గు కాదు, అది అపవిత్రత కాదు.

మనం మార్చాల్సినది శరీరాన్ని కాదు – మనసు.

మార్చాల్సినది రక్త ప్రవాహం కాదు – ఆలోచన ప్రవాహం.

> "ఋతుస్రావాన్ని దాచాల్సిన అవసరం లేదు – గౌరవించాల్సిన అవసరం ఉంది."

"మానవత్వానికి మూఢనమ్మకాలు మాలిన్యాలను శుభ్రం చేసేద్దాం!"

డా. హిప్నో పద్మా కమలాకర్

కౌన్సెలింగ్ సైకో థెరపిస్ట్, హిప్నో థెరపిస్ట్

@ 9390044031