Mom... Dad... Please raise my son as your own." Her final words still echo in our ears — this is a wake-up call for all of us.

"అమ్మనాన్నా... నా కుమారుడిని మీరే పెంచండి"

ఆమె చివరి మాటలు చెవిలో మెరుస్తున్నాయి — మనం మేల్కొనాల్సిన సమయం ఇది.

ఇటీవల జగ్గయ్యపేటలో చోటుచేసుకున్న విషాద సంఘటన మనం చాలా సీరియస్‌గా తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఉన్నది. ప్రసూతి అనంతరం మహిళలు ఎదుర్కొనే శారీరక, మానసిక ఒత్తిడులు గమనించాల్సినవి. లక్ష్మిప్రసన్న అనే మహిళ తన కుమారుడిని తల్లిలేని చేయగా మార్చింది.

అది ఓ సాధారణ కుటుంబం. చిన్న జీవితాలను రూపుదిద్దే అమ్మ చేతుల్లోనూ, ప్రేమను పంచే నవ్వుల్లోనూ ఏదో తెలియని గాయాలు పదునెక్కుతున్నాయి అని ఎవ్వరికీ అనిపించలేదు. కానీ ఓ రోజు ఆమె చేసిన పని, ఎంతోమందిని వేదనలో ముంచింది.

భార్య కాకముందు ఆమె మనిషి :

సాధారణంగా మన సంస్కృతిలో "తల్లి అయిపోయిందంటే అంతే" అనే దృక్పథం ఉంది. కానీ తల్లి కూడా మానవమే, ఆమెకు కూడా శారీరక, మానసిక అవసరాలు ఉంటాయి. ఆమెను "బిడ్డకు తల్లి"గా మాత్రమే కాకుండా ఒక వ్యక్తిగా, మానసికంగా చెలామణి కావలసిన అవసరం ఉంది.

లక్ష్మిప్రసన్న తన కుమారుడి జననం తర్వాత తీవ్రమైన మానసిక ఒత్తిడికి గురయ్యింది. భర్త, అత్తమామల నిర్లక్ష్యం, ఇంట్లో పెరుగుతున్న ఒత్తిళ్లు, అర్ధం కాని వ్యాఖ్యలు, మానసికంగా అవమానించడం — ఇవన్నీ కలిసి ఆమెను మెల్లగా మూగ మంటగా మార్చాయి. చివరికి ఆమె ప్రాణాల మీదకి తీసుకెళ్లాయి.

ఆమె వదిలిన నోటు — "నా కుమారుడిని మీరే పెంచండి..." అనే మాటలు, అర్ధరహితమై కనిపించినా, లోతైన సంఘర్షణను వివరిస్తున్నాయి. ఈ మాటల వెనుక ఆమె బాధ, ఒంటరితనం, నిరాశ, అజ్ఞాతంలో మునిగిపోయిన ఆమె మనస్సు స్పష్టంగా వినిపిస్తున్నాయి.

పోస్టుపార్టమ్ డిప్రెషన్ – కనిపించని వైరస్ లాంటిది

పుట్టిన పాప ఎంత పక్కన ఉన్నా — ఓ తల్లి వదలేంతగా ఉన్న మానసిక ఆందోళనను మనం గుర్తించలేకపోతున్నాం. ప్రతి పదిమందిలో ఒకరు ఈ డిప్రెషన్‌ను ఎదుర్కొంటున్నారు. కానీ మన సమాజంలో దీన్ని "సామాన్యంగా", "అలవాటుగా", "సహజంగా" తీసుకుంటాం. దాని ఫలితం ఏమిటంటే, జీవితాల్ని కోల్పోవడం.

ఈ పరిస్థితుల్లో తల్లులు అనుభవించే లక్షణాలు:

* బాధగా ఉండటం, నిద్రలేమి

* ఏ పని చేయాలని ఉండకపోవడం

* శిశుపట్ల అనాసక్తి

* తిరిగి జీవించాలనే ఆశ లేకపోవడం

* ఆత్మహత్య ఆలోచనలు

ఇలాంటి మృత్యువులు జరగకుండా చూడాలంటే...

1. కుటుంబమే ఔషధం కావాలి

అమ్మ పుడితే చాలు అన్నమాట కాదే. ఆమె ఒక మనిషి, ఒక భావోద్వేగ సముద్రం. ఆమెను అర్థం చేసుకోవాలి. భర్తలు, అత్తమామలు ప్రేమతో, ఓపికతో మద్దతు ఇవ్వాలి. ఆమె మాట్లాడినప్పుడు విన్నట్టు కాకుండా వింటూ, స్పందించాలి.

2. మానసిక ఆరోగ్యంపై అవగాహన పెరగాలి

ఇలాంటివి మానసిక సమస్యల లక్షణాలని గుర్తించడమే తొలి అడుగు. డాక్టర్ల సహాయం తీసుకోవడంలో ఎలాంటి అపహాస్యం ఉండదు అనే అభిప్రాయాన్ని పెంచాలి.

3. హెల్త్ సిస్టమ్ స్పందించాలి

ప్రసూతి సమయంలో మాత్రమే కాక, డెలివరీ అనంతరం కొన్ని నెలల పాటు మానసిక ఆరోగ్యాన్ని గమనించే విధంగా వైద్య కేంద్రాలు, ప్రభుత్వ పాలసీలు ఉండాలి.

చివరిగా...

మహిళలు జీవితాన్ని ప్రసవించే వారు. కానీ వారిని అనాదిగా చూస్తే, వారు జీవించే ఆసక్తిని కోల్పోతారు. లక్ష్మిప్రసన్న లాంటి బాధలు మరో తల్లి ఎదుర్కొనకూడదు. మనం చూసుకోవాలి. మనం పిలవాలి. మనం ప్రేమించాలి.

---

లయన్ జి.కృష్ణవేణీ, సినియర్ అడ్వకేట్

న్యాయబద్ధమైన విశ్లేషణ: లక్ష్మిప్రసన్న ఆత్మహత్య – ఎవరి బాధ్యత..?

లక్ష్మిప్రసన్న అనే మహిళ గర్భం తర్వాత మానసిక ఒత్తిడికి గురై ఆత్మహత్య చేసుకోవడం శోచనీయమే కాక, చట్టపరంగా చూస్తే — ఇది కేవలం వ్యక్తిగత విషాదం మాత్రమే కాదు. ఇది ఒక క్రిమినల్ చర్యకు దారి తీసే అంశం కావచ్చు. ఎందుకంటే, మన భారత శిక్షాస్మృతి (IPC – Indian Penal Code) లో కొన్ని సెక్షన్లు ఇలాంటి సందర్భాల్లో బాధ్యులను శిక్షించేందుకు ఉన్నాయి.

1. IPC సెక్షన్ 498-A: గృహహింస (Cruelty by Husband or Relatives of Husband)

ఈ సెక్షన్ ప్రకారం, భర్త లేదా అతని బంధువులు ఒక మహిళపై మానసిక లేదా శారీరక హింస చేయడం శిక్షార్హమైన నేరం. లక్ష్మిప్రసన్నపై కుటుంబ సభ్యులు మనోభంగం కలిగించేలా ప్రవర్తించినట్లయితే, ఈ సెక్షన్ వర్తించవచ్చు.

శిక్ష: 3 సంవత్సరాల వరకు జైలు శిక్ష మరియు జరిమానా.

2. IPC సెక్షన్ 306: ఆత్మహత్యకు ప్రేరేపించడం (Abetment of Suicide)

ఆమెను ఆత్మహత్య చేయడానికి నెట్టినవారు (ఒత్తిడి, వేధింపు, నిర్లక్ష్యం ద్వారా అయినా) ఉంటే, వారి మీద ఈ సెక్షన్ ప్రకారం కేసు నమోదు చేయవచ్చు.

శిక్ష: 10 సంవత్సరాల వరకు జైలు శిక్ష మరియు జరిమానా.

3. Dowry Prohibition Act, 1961 – పెనిమిటి వేధింపుల అంశం

ఆర్థిక ఒత్తిడి, పెనిమిటి కోసం వేధింపులు జరిగినట్టు ఆధారాలుంటే, డౌరీ నిషేధ చట్టం కింద కూడా కేసులు వేయవచ్చు. ఇందులో స్త్రీ మృతికి 7 సంవత్సరాల్లోపు జరగడం, అజ్ఞాత కారణాలు ఉండటం వంటి అంశాలు విచారణకు వస్తాయి.

4. సాక్ష్యాల సేకరణ & మానసిక ఆరోగ్య అంచనా

* ఆత్మహత్య నోటు (suicide note)

* ఆమె ఫోన్ లో మెసేజ్‌లు, వాయిస్ నోట్స్

* మిత్రులు, పొరుగువారికి చెప్పిన విషయాలు

* వైద్య నివేదికలు (postpartum depression సూచించే రికార్డులు)

* వీటన్నింటిని పోలీసులు సేకరించి చట్టపరంగా దర్యాప్తు చేయాల్సిన అవసరం ఉంది.

పోలీసు చర్యలు తీసుకోవాల్సినవే:

1. మృతురాలి కుటుంబ సభ్యుల ఫిర్యాదుతో కేసు నమోదు చేయాలి.

2. మానసిక వేధింపులు, గృహహింస ఆధారంగా 498-A & 306 IPC ప్రకారం చట్టపరమైన చర్యలు ప్రారంభించాలి.

3. డౌరీ సంబంధిత అంశాలపై దర్యాప్తు చేయాలి.

4. సమాజంలో మిగతా మహిళలకు మానసిక ఆరోగ్యంపై అవగాహన కలిగించేలా ప్రభుత్వ యంత్రాంగం పనిచేయాలి.

చివరగా... న్యాయం ఎప్పుడు?

లక్ష్మిప్రసన్న మరణించింది. కానీ ఆమె బిడ్డ, ఆమె తల్లిదండ్రులు ఇంకా బతికే ఉన్నారు. వారికీ న్యాయం చేయాలంటే, ఇది కేవలం “తల్లి బాధ్యతల నెరవేరలేక ఆత్మహత్య” అని ట్యాగ్ పెట్టి వదలకూడదు. ఆమెను ఆ స్థితికి నెట్టిన వ్యవస్థ, వ్యక్తులపై చట్టపరమైన చర్యలు తీసుకుని, అందరికీ బోధపడేలా చేయాలి.

న్యాయం అంటే — బాధ్యత వహించడమే. అది కుటుంబానికి, సమాజానికి, చట్టానికి వర్తించేది.

డా.హిప్నో పద్మా కమలాకర్

కౌన్సెలింగ్ సైకో థెరపిస్ట్, హిప్నో థెరపిస్ట్

@ 9390044031